"Brumadinho: cuando el lucro Vale más" (MAB, Brasil, 2019) 34:50
2019ko urtarrilaren 25ean, Vale do Rio Doce enpresak beste krimen bat egin zuen, oraingoan Brumadinhoren (Minas Gerais), 272 pertsona hilez eta beste ibai bat suntsituz, Paraopeba, 2,3 milioi pertsona baino gehiago hornitzen zituena, eta São Francisco ibaian itsasoratzen da, non lokatza eta kutsadura gelditu ziren. Hilabete bateko krimenaren ondoren, Urtegiek Kaltetutakoen Mugimenduak dokumental hau kaleratu zuen krimenak kaltetutakoen samina eta salaketa islatzeko, Brumadinho, Minas Gerais eta Brasil osoan kaltetutako familia guztiei eskainia.
“Acción en el Antropoceno” (TheRules, 2019) 17:17
Kolapso ekonomiko, sozial eta ekologikoaren aurrean, trantsizio saihestezina dator. Eta gugandik eskatzen duena "aktibismoaren" agertokietatik haratago dago.The Rules kolektiboak hamar urteko krisia eta hamar urteko erresistentziak ekarriko dizkizu justizia globalaren mugimenduan liderrak diren ahotsekin, Ladonna Bravebull (Standing Rock), Eve Ensler (One Billion Rising), Tiokasin Ghosthorse (First Voices Indigenous Radio), Rajagopal P.V. (Ekta Parishad), Helena Norberg-Hodge (Local Futures), Anuradha Mittal (Oakland Institute), FirAnte el colapso económica, social y ecológico, trantsizio saihestezina dator. Eta gugandik eskatzen duena "aktibismoaren" agertokietatik haratago dago.
(Euskaraz ikusteko, jaitsi hemendik - Ikusi VLCn, eta arrastatu nahi dituzun azpitituluak pantailara)
"Bihotz urdina" (Patagonia, Bosnia Herzegovina, 2019) (43:39)
Balkanetako penintsula Europako azken ibai libreen bizilekua da. Hala ere, proiektu hidroelektriko ugarik ahaztutako eskualde honetako kultura eta ekologia suntsitzeko mehatxua egiten dute. Tokiko oposizioak huts egiten badu, kontinenteko azken arro libreak 3.000 presa hidroelektrikok baino gehiagok inguratuko dituzte, presak, garatutako munduaren zati handi batean, erretiratzen ari diren une honetan. Ekintzaileak, ibai horien ertzak zeharkatzen dituztenak, eta Europako GKEak, hala nola RiverWatch (Ulrich Eichelmann ekintzaile alemaniarrak zuzendua), tokiko gobernuaren ustelkeriaren eta atzerriko inbertsioaren aurka ari dira borrokan. Blue Heartek, urtegirik gabeko ibai handiena salbatzeko gudua dokumentatzen du, Albaniako Vjosa, Mazedonian desagertzeko arriskuan dagoen katamotz amerikarra salbatzeko ahalegina, eta Krušrica, Bosnia eta Herzegovinako emakumeak, egunean 24 orduko protesta baten buru direnak, astean 7 egunez, euren erkidegoko edateko ur iturri bakarra babestearren. Istorio horiek eta beste batzuek lehen aldiz azaltzen dute Europako ingurumen-hondamendi larriena eta berehalakoena. Esaiezu nazioarteko bankuei Europako azken ibai libreen suntsiketan inbertitzeari uzteko. Sinatu eskaera: blueheart.patagonia.com
"Ez, eskerrik asko! La ventana de Gladys" (Bertha Gaztelumend, Euskal Herria, 2019) 60:00
80ko hamarkada hasieran mugimendu antinuklearra puri-purian zegoen nazioartean, eta baita Euskal Herrian ere. Kostaldean eraikitzear ziren hiru zentralez gain (Lemoiz, Ea-Ispaster eta Deba), Arguedasen laugarren bat egiteko asmoa zegoen. Horren aurka protestatzeko, mobilizazioak antolatu ziren Tuteran. Gladys del Estal Ferreño Tuterara joan zen, baina ez zen itzuli. Manifestazio baketsu hartan, Guardia Zibil baten tiroak hil zuen. Film honek, Gladysen gertakariaren harira, garaiko gizartearen onespena lortu zuen mugimendu sozialaren erretratu bat egin nahi du. www.ezeskerrikasko.eus
"HONDAR 2050" (Cesare Maglione, Euskal Herria, 2019) 45:24
Dokumental mediometraje onena - Madrilgo Giza Eskubideen III. Zinemaldia Salaketa ekologikoarekin lan onena - Donostiako itsaspeko zinemaren 45. Erakustaldia - San Sebastian Seleccion oficial en FICMA, MICAI.Hondar 2050 dokumental independentea eta parte-hartzailea da. Euskal artista baten barruko eta kanpoko bidaia da, inork ikusi nahi ez duena ikusteko: gure itsasoari eragiten dioten hondakin plastikoak eta itsas zaborra. Ibilbide intimo bat da, eta Kantauri itsasoarekin harreman estuan, erantzun eta konponbideen bila. Bakoitzaren ohiturak guztion arazoa izatera irits daitezke.
“No en nuestro nombre: Resistiendo al A.M.O.” ( Plataforma Contra el Arco Minero, Venezuela, 2019) 24:38
Orinoko Meatze Arkuaren aurkako Plataformak eta Latinoamerikako Errealitatearen Ikasketa Zentroak ekoitzitako dokumentala, Orinoko Meatze Arkuaren proiektuak Venezuelako bizitzan bertan duen eragina ikusarazteko
Vidas represadas - entre la inundación y el desplazamiento (Movimiento Colombiano Ríos Vivos) 54:55
Proiektu hidroelektrikoak eraikitzeak jendea kanporatzea eragiten du. Kaltetutako pertsonen eta Ríos Vivos COLOMBIA Mugimenduko kideen hainbat lekukotasunen bidez, presak jasan dituztenentzat beren lurraldeak eta jarduera tradizionalak uztea dakarren drama azaltzea posible da, askotan indarraren, errepresioaren eta kriminalizazioaren erabilerarekin batera datorrena. Ibaia dena izan da beraientzat: elikagaia, espiritualtasuna, ekonomia, kultura, lurraldea. Horregatik, haien alde borrokatzen dute, Rio Vivos mugimenduan antolatuak. Mugimendu horrek herriek egiten dituzten ahaleginak egituratzen ditu, eta beren lurretatik kanporatuak izan dira, garapenari bide emateko.
Ríos Vivos mugimenduko bi borrokalariri eskainia: Sogamoso ibaiaren alde aritu zen Miguel Ángel Pabóni, 2012an desagertua, , eta Nelson Giraldo, 2013ko irailaren 17an eraila, mugimenduko Antioquia eskualdeko burua.
“IIRSA, La Infraestructura de la Devastacion” (Videoteca Raymundo Gleyzer, Argentina, 2016) 43:49
IIRSA (Hegoamerikako Eskualdeko Azpiegitura Integratzeko Ekimena) Hego Amerikako 12 herrialdetan erauzketa-industriarako azpiegitura handitzeko eta hobetzeko proiektu garrantzitsuenetako bat da. Baina IIRSA "ez da soilik egokitzapen tekniko-material bat, baizik eta inoiz imajinatutako kolonizatzaile aurreratu bat da, ekonomikoki, politikoki eta kulturalki, batez ere azpikontinentean (…) eta Europaren inbasioaz geroztik kontinentean egindako lurralde-berrantolamendurik handienean. Hego Amerikaz ezagutzen dugun mapa politikoa isila izaten ari da, eta etengabe gure bizkar birmarrazten. Une honetan, gure Abya Yalako (Hego Amerika) txoko bakoitzean eraikitzen dira azpiegitura-obrak: errepideak, tunelak, portuak, hidroelektrikoak, hidrobiak, ondasun naturalen erauzketa erraztu, areagotu, arindu eta kateatzeko helburuarekin, kontinentearen geografia birdiseinatuz eta arpilatze kapitalistaren araberako erabateko lurraldetasun neoliberala ezarriz ".
"El falso mito de energías limpias" (Avispa Media, Txiapas (Mexiko), 2019) 45:51
Hamarkadetan zehar, "Garapenaren" diskurtsoak Latinoamerikako eskualdea urez bete du nekazarien eta indigenen lurretan mota askotako proiektu estraktibistak sustatzeko: aire zabaleko meatzaritza, presa hidroelektrikoen eraikuntza eta errepide eta energia azpiegitura, komunitateen baimenik gabe ezarritako beste megaproiektu askoren artean.Munduko Bankua eta Nazioarteko Diru Funtsa bezalako finantza erakunde globalen abalarekin eta korporazio pribatu eta estatalen inbertsioarekin, proiektu hauek indarkeriaz inposatu dira, komunitate osoak bortxaz lekualdatu eta euren lurraldeen eta ingurumenaren suntsipena jasaten dutenen jazarpena, kriminalizazioa eta hilketa eraginez. Orain, klima-aldaketa aitzakiatzat hartuta, kapitalismoak "energia garbia" eta "karbono neutrala" bezalako ideiak aurkezten ditu, maila globalean despojoa areagotzen duten ekimenak sustatzen dituztenak.
"Energía para compartir, Energía para el Buen Vivir"
(CENSAT Agua Viva, Fundaexpresión, Asprocig, Ríos vivos eta beste batzuk. Kolonbia, 2014) 16:37
Ríos Vivos mugimenduak egiten duen lanaren zati bat laburbiltzen du, herrien eta herrientzat energia eta elikadura subiranotasuna eraikitzeko komunitatearen ahalduntzea azpimarratuz. Energia alternatiboen (eguzki-energia, biogasa, berogailu eraginkorrak) inguruko jabekuntza komunitarioko lan honek Kolonbiako 3 eskualdetako (Santander, Antioquia eta Kordoba) nekazarien, arrantzaleen eta GKEen artikulazioa ekarri zuen.
"Construcción de planes de energía comunitaria para el buen vivir"
(CENSAT Agua Viva, Fundaexpresión, Asprocig, Ríos vivos eta beste batzuk. Kolonbia, 2017) 12:10
Megaproiektu hidroelektrikoekkaltetutako komunitateek eutsi ez ezik, eredu jasangarriak eta ingurumen-inpakturik gabekoak ere eraikitzen dituzte. Gehien kaltetutako komunitate horietatik dator eredu energetikoari buruzko azterketa bete-betean eragiten duen testigantza eta esperientzia hau. Ríos Vivos mugimenduak Energia Alternatiboen Gaikuntza Komunitarioa garatzen du, elikagaien ekoizpen jasangarriari eta uraren kudeaketari aplikatuta. Hona hemen Rio Ciego No.1, San Bernardo del Viento, Bajo Sinu, Cordobaren kasua.
“La lucha de las Mujeres en Honduras y en el Salvador” ( COPINH, Honduras, 2016) 14:20
Historia honek, emakume Lencas de la Consejo Cívico de Organizaciones Populares e Indigenes de Honduras COPINH y en el Salvador con la Asociación para el Desarrollo de Santa Marta Ades, Contra el Patriarcado, Capitalismo, Racismo emakumeen borroka kontatzen du.
“Mesoamericanas” (IM-Defensoras) (Alma Laura Hernández, Iniciativa Mesoamericana de Mujeres Defensoras de Derechos, 2018) 20:30
Dokumental hau Alma Laura Hernandezek zuzendu du, eta gure eskualdeko lurraren, lurraldearen eta ondasun naturalen defendatzaileek aurrez aurre duten lana eta testuingurua du ardatz, Francisca Ramírez (Nikaragua), Miriam Miranda (Honduras), Sonia Sánchez (El Salvador), Trinidad Ramírez (Mexiko) edo Cesia Juarez, Guadalupe Marcos eta Ana lankideen testigantzatik abiatuta.
«Argi ta Garbi» (Mare Agora , Euskal Herria 2019) 12:42
Leire y Asier son una pareja treinteañera con dificultades económicas, que vive un un modesto apartamento. Leire trabaja de camarera a tiempo parcial mientras que Asier se ha quedado en paro y está sin subsidio. Un día, mientras Asier prepara la cena, les cortan la luz. Consiguen hacer frente a la situación con un poco de imaginación, dependiendo menos de aparatos eléctricos, consumiendo menos e introduciendo nuevas fórmulas y hábitos en sus vidas. Su conciencia sobre la dependencia y el poder del monopolio eléctrico crece. Así, un día de lluvia, aparece en sus vidas Joana, una emigrante brasileña con una situación aún más precaria que la suya. La única opción de Joana es la mansajería a pedales. Con Joana conocerán que su situación no es única, sino que atraviesa fronteras, y que la única opción es unir ENERGIAS, organizarse y plantar cara.
"E – transición y soberanía”(VacaBonsai Colectivo Audiovisual eta OPSUR. Argentina, Wallmapu eta Uruguay, 2019)
E = Energia irakatsi ziguten. Baina ez ziguten esan zer Energia mota, ezta norentzat zegoen bideratuta ere. Gaur egun, mundu osoan, haren ekoizpenak gatazkak sortzen ditu, eta energia-kontsumoak egungo sistema ekonomikoaren berezko desberdintasunak erreproduzitzen ditu. Horri gehitu behar zaio erregai fosilak erretzea, gaur egun dugun krisirik larriena elikatzen baitu: klima-aldaketa. Baina sistema horren erraietatik, energia ekoizteko, kudeatzeko eta kontsumitzeko beste modu batzuk sortzen dira hainbat lurraldetan. Hori da e, trantsizio energetikoa den horizonte horretaranzko bide subirano bat eginez bere bilakaera eraikitzen duten esperientzien narrazioa. 1- Armstrong (7:27): Amstrongen, Santa Fe probintzian, kooperatiba elektriko batek elektrizitatearen ekoizpena bere eskuetan hartzea erabaki zuen, eta Estatuko organismoekin egindako aliantza baten bidez, bere parke eoliko propioa eraiki eta autoprodukzio sistemak ezarri zituen herriko hogei etxetan. Banatutako sortze-prozesu horrek ekoizpen-zentroak energia-kontsumoko zentroekin hurbiltzen ditu, eta tokiko mailara eramaten du zer energia ekoizten den eta zertarako erabakitzen duen.
2- Cutral Có (Neuquén) (6:42): Cutral Có, INTIko (Industria Teknologiaren Institutu Nazionala) laborategi batek potentzia txikiko aerosorgailuen neurketak egiten ditu, eta, aldi berean, "Errota" horiek hiri-eremuak estaltzen dituzten sare elektrikoetatik urrun dauden landa-eremuetan instalatzea bultzatu du. Bultzada publiko sistematikoagorik ez dagoenez, eta tokiko komunitateak jabetzeko zailtasunak daudenez, programa horiek oso txikiak dira oraindik. Prozesu horrek, ordea, erakusten du energia garbiaren ekoizpena egin daitekeela, Estatuak kontrolatua, historikoki baztertuta egon diren herrietara iristen dena.
3- Uruguai: duela hamarkada bat hasi zuen benetako iraultza energetikoa, bere sistema elektriko ia osoa eoliko eta hidroelektrikoetan oinarritutako bat bihurtuz. Hala ere, prozesu horrek zenbait enpresa pribaturen sarrera ekarri zuen, elektrizitatea sortzeko sistema negozio bihurtu zutenak, lehen Estatuko UTE enpresak monopolizatuta. Trantsizio energetikoa iturrien ordezko bat baino ez da?
"Kolapsoa" (Ecologistas en Acción, 2019) 2.10
Gure sistema kapitalista basatiak, eredu kontsumista globalizatu batek sostengatua, mugara eraman du planeta. Ez badugu ezer egiten, istorio honen amaiera jada ezagutzen dugu... ordena sozial honen kolapsoa. Kolapso ekologiko, sozial eta ekonomiko honi aurre egiteko, jokoaren arauak aldatu behar ditugu eta beste mundu posible bat eraiki behar dugu, natura errespetatuz hobeto bizitzen ikas dezagun. Aukera asko zabalik dituen une historiko batean gaude. Premiazkoa da gure kontsumoa murriztea eta ondasun komun naturalen banaketa bidezkoa eta bidezkoa gauzatzea. Denon artean antolatu behar dugu, planetarekin harmonian! Errealitate hori erakusteko eta horri nola aurre egin ikusteko, Ecologistas en Acción taldeak #NosLevantamos kanpaina abiatu du. Hori posible egiteko, justizia sozial eta ekologikoaren alde, orainaren alde eta etorkizunaren alde!
“Extractivismo en América Latina” (Rosa Luxemburg Fundation, 2019) 11:55
Bideo biziduna. Estraktibismoa zer den eta zergatik hainbeste pertsona bere aurka mobilizatzen diren galdetuz gero, bideo honetan denboran zehar nola aldatu den eta gaur egun dituen eraginak kontatuko dizkizugu. Hori material pedagogiko gisa pentsatu da, gizarte-erakundeen eta intesatutako publikoen eztabaidetan eta prestakuntza-espazioetan ekarpenak egiteko. Horretarako, estraktibismoaren papera munduko sistema kapitalistaren, modernoaren eta kolonialaren zati gisa kokatzen saiatu gara. Gure espazioen errealitateari buruzko eztabaidekin eta prestakuntzari eta pentsamendu kritikoari ekarpena egiten dioten beste material batzuekin osatzea gomendatzen dugu.
"CAF : Tranbia honi kolonia kiratsa dario /Un tranvía llamado Apartheid" (Hala Bedi & BDZ) 16:49
CAF trenbideen euskal enpresak legez kanpoko tranbia eraikiko du Jerusalem okupatuan. Garrantzi handiko pertsonen testigantzaren bidez, Gasteizko BDZ taldeak (Israelen aurkako Boikot, Desinbertsio eta Zehapenak) Hala Bedirekin elkarlanean ekoitzitako dokumentala Jerusalemgo tranbia eraikitzeko CAF enpresari esleitutako kontratuari buruzkoa da. (Israelen aurkako Boikot, Desprozesuak eta Zigorrak)
“Tala de la selva - ¿Corrupción en los sellos ambientales?” (Thomas Reutter eta Manfred Ladwig (SWR & Deutsche Welle), 2019) 42:26
Oihanen erauzketa geldiarazteko, duela 25 urte sortu zen FSC etiketa ekologikoa. Etiketa horrek ingurumena errespetatuz ekoitzitako egurrarekin egindako produktuak ziurtatzen ditu. Baina benetan eragozten al du legez kanpoko mozketa?Oihan birjinak gero eta azkarrago desagertzen dira. Baina, beharbada, FSCk, asmo onekin sortutako sistemak, lortu nahi zuen kontrakoa lortuko du, ez baitu eragozten legez kanpoko deforestazioa eta kontsumitzailea engainatzen baitu.2000. urteaz geroztik, Kanbodiako oihan birjina 25 kilometro koadrora murriztu da mozketa intentsiboa jasan ondoren. Lurraren etengabeko basamortutzeak auto eta kamioi guztiek batera baino CO2 isuri gehiago eragiten ditu. Forest Stewardship Council (FSC) nazioarteko erakundea basogintza iraunkorra ziurtatzen duen erakundea da. FSC etiketa da mundu osoko etiketa ekologikorik garrantzitsuena. Kontsumitzaileari "ingurumena errespetatuz" moztutako egurrarekin egindako altzariak, papera, oholak eta bestelako produktuak identifikatzeko aukera ematen dio. FSCk (egoitza Bonnen du, Alemanian) 200 milioi hektarea oihanen kudeaketa ziurtatu du gaur arte, hau da, Mendebaldeko Europa bezain azalera handia. Manfred Ladwigek eta Thomas Reutterrek balantze interesgarria egin dute, hilabeteetan zehar lur globoaren puntu erabakigarrietan mozketak filmatu ondoren. Zer ekarpen egin dute FSCren 25 urteek? Emaitzak aurkikuntza desatseginak erakusten ditu, hala nola FSCk ez diela beti etiketa ekologikoa kentzen legez kanpo moztutako basoetako egurra prozesatzeaz akusatutako enpresei, edo Brasilgo oihan tropikalean legez kanpoko talak egiteagatik zigortutako enpresa batek basoberritze iraunkorraren etiketa erabiltzen jarrai dezakeela. FSCren, legez kanpoko mozketen eta oihanetako biztanleen utzikeriaren arteko loturei buruzko ikerketa dokumental bat. Dokumental interesgarria da, zurgintzaren hondoa erakusten duena.
"Tenemos que oponer resistencia: energía sucia en Cabo Delgado" (Friends of the Earth, Mozambike, 2019) 2'
Mozambike mundurako gas hornitzaile bihurtuko da eta horretarako Anadarko Petroleum (AEB) buru duen GNL proiektua onartu dute, bere kostaldeetan gas erreserba izugarriak aurkitu zituena. Partzuergoa gas-plantaren inguruko 500 familia birkokatzen hasi zen. Eskualdean segurtasunaren inguruko kezkak areagotu egin dira berriki.
No hay comentarios:
Publicar un comentario